لیست پروژه دانشجویان رشته نرم افزار کامپیوتر(کاردانی)

وب پورتال چیست ؟

نیازهایی مانند جست‌وجو و یا خرید (مثلا یک کتاب)، دسترسی به حساب بانکی، افزایش و کاهش اعتبار یک حساب اعتباری و یا بروزرسانی اطلاعات سخت‌افزاری از محل کار، پورتال همه چیز را از طریق درگاهی واحد برای کاربر خود فراهم می‌سازد. در این تعریف منظور از واژه Portal، یک Gateway و یا Doorway یا همان شاهراه و دروازه است، دروازه‌ای که به تبعیت از ذات اصلی خود یعنی همان دسترسی آسان، دسترسی ما را به وب و در نهایت اینترنت راحت‌تر از پیش می‌کند و محلی است برای به اشتراک گذاری خدمات و محتوا توسط چندین وب سایت قدرتمند.

راهنمای مدیران
وب پورتال (Web Portal) چیست؟
بخش اول
محمد کرامتي- دنياي کامپيوتر و ارتباطات
همانطور که می‌دانید، وب، عامل دسترسی آسان به خدمات و محتویات مجازی و در واقع مفهوم اینترنت از دید یک کاربر است. با حیات و گسترش روز افزون وب، کاربری آسان انگیزه اصلی کاربران اینترنت جهت استفاده از این شبکه می‌باشد، پس قطعا دور از ذهن است یک کاربر اینترنتی راضی شود برای استفاده از خدمات مختلف مورد نیازش هر روز به چندین سایت سرکشی کند و برای استفاده از آنها مجبور به ثبت‌نام‌های تکراری و نیز محافظت از چندین شناسه و رمز عبور متفاوت باشد، از همین رو وب، ناخواسته به نسل جدیدی از سرویس دهی رسید که امروز همگی آن را با نام «وب پورتال» می‌شناسند.

ترجمه کلمه Portal به فارسی در فرهنگ‌های لغت «دریچه»، «درگاه» و «مدخل» ذکر شده اما کلمه پورتال در تکنولوژی اطلاعات معنی متفاوتی دارد. اگر بخواهیم ساده بگوییم، پورتال صفحه وب واسطی است که امکان دسترسی آسان را به هر چیزی که کاربر ، برای انجام وظیفه یا خواسته‌اش نیاز دارد - بدون توجه به اینکه محل فیزیکی آن کجاست، فراهم می‌کند. به بیان دیگر پورتال درگاهی است به دنیایی مجازی که کاربر می‌تواند از طریق امکانات فراهم شده در آن، تمامی نیازهای خود را برآورده کند.

نیازهایی مانند جست‌وجو و یا خرید (مثلا یک کتاب)، دسترسی به حساب بانکی، افزایش و کاهش اعتبار یک حساب اعتباری و یا بروزرسانی اطلاعات سخت‌افزاری از محل کار، پورتال همه چیز را از طریق درگاهی واحد برای کاربر خود فراهم می‌سازد. در این تعریف منظور از واژه Portal، یک Gateway و یا Doorway یا همان شاهراه و دروازه است، دروازه‌ای که به تبعیت از ذات اصلی خود یعنی همان دسترسی آسان، دسترسی ما را به وب و در نهایت اینترنت راحت‌تر از پیش می‌کند و محلی است برای به اشتراک گذاری خدمات و محتوا توسط چندین وب سایت قدرتمند.

آنچه از این تعریف بر می‌آید بر ما روشن می‌سازد که وب پورتال یک محصول خاص نیست و همانند وب سایت یک ماهیت استاندارد و تشکیل شده از دو زیرساخت خدمات (Services) و محتویات (Content) است که این ماهیت، خروجی چندین استاندارد، دیتا و engine خاص، زیر نظر یک یا چند مجموعه نظارتی مشخص و همگام است. ویژگی‌های اصلی یک پورتال عبارت است از:
- تجمع اطلاعات
- هدف دار بودن اطلاعات
- در دسترس بودن اطلاعات
- دریچه ورود منحصر به فرد

معمولا این تعریف اکثر کاربران غیر مسلط را به اشتباه می‌کشاند که هر وب سایت پر از لینک و یا یک وب سایت همه کاره، همان پورتال است، چرا که براساس این تعریف، می‌تواند دسترسی کاربران را به سایر وب سایت‌ها آسان‌تر کند که می‌توان با اطمینان گفت این تعبیر کاملا غلط و دور از تعاریف استاندارد می‌باشد، چون همانطور که ذکر کردیم، وب پورتال یک ماهیت تحت وب است که ارائه دهنده خدمات و محتویات به صورت یکجاست.

هدف وب پورتال‌ها طبقه‌بندی کردن اطلاعات و نیز تعریف دسترسی آسان به آنهاست و برای جلوگیری از پراکندگی در چگونگی یافتن، دسترسی و نگهداری اطلاعات توسط کاربر و به صورت خلاصه جلوگیری از سردرگمی آنها، به صورت همزمان سرویس‌های اصلی و جانبی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. مجموع این سرویس‌ها در یک بستر اشتراکی (Account) نقطه مشترک دارند که اصلی‌ترین نقطه مشترک آنها ID و Profile است. سرویس‌های یک وب پورتال تنوع بیشتری نسبت به سرویس‌های یک وب سایت دارند، چرا که فعالیت وب سایت‌ها اکثراً به صورت تخصصی بوده و موضوعیت آنها اغلب حول یک و یا چند آیتم مشخص و محدود که نهایتا توجیه کننده یک مورد مشخص است می‌گردد.

همین امر سبب محدود بدون گروه‌های کاربری وب‌سایت‌های می‌شود. اما یک وب پورتال با تنوعی که در سرویس‌های آن ذکر شد می‌تواند میزبان اکثر اقشار جامعه با هر نوع طرز فکر، سلیقه و نهایتا نیازی باشد. پورتال در واقع دروازه ورود به يک بانک اطلاعاتي است. نکته مهم این است که پورتال همواره ما را به سايت‌ها يا پورتال‌هاي ديگر راهنمايي مي کند و به خودي خود تنها يک راهنما است. براي همين است که در بعضي از موارد به پورتال‌ها، Internet Yellow Pages نیز مي‌گويند.

پورتال عموما" حاوي مطالبي است که جنبه اطلاعات عمومي دارد. داده‌هايي که از منابع مختلف بر روي يک پورتال جمع‌آوري مي‌شوند، معمولا داراي پراکندگي فراواني هستند. به همين علت، در بسياري از پورتال‌ها، ابزارهايي مانند Directory قرار داده مي‌شود تا اين اطلاعات را طبقه‌بندي نمايد. از سوي ديگر داده‌هاي قرار داده شده بر روي يک وب سايت، اولا" از منابع محدودتري تامين مي‌شوند و ثانيا" داراي پراکندگي زيادي نبوده و حول يک محور و موضوع مشخص می‌باشد. پورتال يک سيستم کاربر محور می‌باشد.

به اين معني که تمام امکانات پورتال بر اين اساس پيش‌بيني شده است تا جوابگوي نياز هاي کاربران با سلايق، علاقمندي‌ها، سنين و رده‌هاي کاري متفاوت باشد. امکاناتي مثل پست الکترونيکي، Chat، انجمن‌هاي اينترنتي و ... همه براي آن است که کاربران را به هر شکل ممکن به پورتال دعوت نمايد. همچنین وب پورتال‌ها سعی می‌کنند سرویس‌های مطلوب و به روزی را در کنار سایر سرویس‌های اصلی و کلیشه‌ای در اختیار کاربران خود قرار دهند تا با جذب تعداد بیشتری از کاربران، توسط سرویس‌های جانبی و جذاب خود، صاحب سهم بیشتری از بازدید کنندگان باشند.

اکثر وب پورتال‌ها برای جذب بازدیدکنندگان، سعی می‌کنند اصلی‌ترین و عمومی‌ترین سرویس‌ها را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار دهند. سرویس‌هایی از جمله: ماشین جست‌وجو ایمیل فضای رایگان و یا وبلاگ ارائه اطلاعات مختلف (مسافرت، پزشکی و ...) اخبار دانلود (فرمت‌های مختلف) گفت‌وگو و Chat با این تعاریف در می‌یابیم که اکثر وب پورتال‌ها در چند آیتم نقاط مشترک و کلیشه‌ای دارند که عبارت است از:

- تنوع سرویس‌دهی
- چگونگی سرویس‌دهی
- نحوه دسترسی کاربر به سرویس
- درآمدزایی و Business plan - تامین اطلاعات پورتال را مي‌توان يک مرکز ارائه خدمات و اطلاعات اينترنتي دانست که بر چهار پايه اصلي استوار است:

1) انطباق‌پذيري (Customization) در یک تعریف کلی انطباق‌پذیری یعنی، گلچین کردن اطلاعات موجود بر اساس خصوصیات کاربر از قبیل سن، رده شغلی، میزان تحصیلات، سلایق، زبان، محل زندگی و ... توسط خود کاربر و یا بر اساس سیاست‌های ارائه اطلاعات پورتال.

2) اختصاصي کردن (Personalization) Personalization ، پروسه‌اي است که از طرف پورتال براي نمايش اطلاعات به کاربران بر اساس نيازهاي آنان اجرا مي‌شود. اين مقوله نيازمند وجود Content Metadata (يعني اطلاعاتي در مورد اطلاعات موجود در سايت) است که نقش هر کدام از کاربران را، به علاوه حقوق دسترسي (Access Rights) آنها مشخص مي‌کند.

3) يکپارچگي Integration
4) پشتيباني انجمن‌هاي اينترنتي (Online Communities)

5) توصيه و معرفي کردن محتوا (Recommendation) سیستم Recommender به این معنی است که يک نرم‌افزار، از اطلاعاتي که در مورد شما مي‌داند، براي پيشنهاد کردن اطلاعات و يا خدمات جديد استفاده مي‌کند. پورتال مي‌تواند بر اساس علاقه‌مندي‌هاي يک کاربر و يا اطلاعاتي که در مورد او مي‌داند، مطالب مناسب را در اختيار او قرار دهد. اين مسئله مي‌تواند حتي از طريق دنبال کردن موضوعات مورد علاقه کاربر نیز صورت گيرد.
6) گلچين کردن و خلاصه کردن مطالب (Excerpt Content) پورتال ميتواند به صورت اتوماتيک مطالب را خلاصه نموده و در اختيار کاربر قرار دهد. به عنوان مثال کلمات کليدي يک مقاله ميتواند براي جست‌وجوي آن مورد استفاده قرار گيرد. شايد بتوان از Yahoo! به عنوان کامل‌ترين پورتالي که تا به حال ساخته شده است نام برد. بنا به آنچه در بالا آورده شده است، تفاوت‌هاي اساسي ميان يک وب‌سايت و يک پورتال وجود دارد.

نهایتا آیتم دیگری که جز کلیشه‌ای‌ترین خصوصیات وب پورتال هاست تامین محتویات آنهاست. هیچگاه یک پورتال مانند Yahoo نمی‌تواند تامین کننده تمامی محتویات و یا حتی مدیر کلیه بخش‌های خود باشد چرا که در صورتی که قرار باشد تمامی این کارها را به تنهایی انجام دهد، جدا از صرف هزینه زیاد و نیاز به زمان بالا جهت جمع‌آوری و طبقه‌بندی، به دلیل نبود ذهنیت‌های متفاوت و تنوع سلیقه، خود را با معضل یکنواختی و روزمرگی روبرو ساخته است و این می‌تواند نقطه شروع هرز رفتن حیات یک وب پورتال باشد.