تعریف اولیه دروازه وب بسیار ساده است : "مکانی (Hub) که ساده ترین کاربران اینترنت با رجوع به آن بتوانند به راحتی از سرویس های متداول در اینترنت بهره مند شوند و یا اطلاعات مورد نیاز خود در را بدست آورند ".[1]
در ساده ترين معنا، دروازه اي است به وب و سكوي پرتابي است كه هر كاربر قبل از رفتن به سراغ مقصدهاي ديگر بايد به عنوان يك مبدا، از آن استفاده نمايد.
صفحات مختلف هر دروازه وب، بصورت سلسله درختي و با عمق نامحدود ايجاد ميشوند. و صفحات ايجاد شده به کمک منوي دروازه وب قابل دسترسي است. منوي دروازه وب با طراحي هاي مختلف از جمله منوهاي آبشاري، خطي، عمودي کنار صفحات و ... وجود دارد. صفحات مختلف ميتوانند با توجه به سطوح دسترسي تعريف شده براي کاربران، قابل نمايش يا غير قابل نمايش باشند.[2]
به دروازه وب ,سایت لنگرگاه ((Anchor site و گذرگاه( Gateway ) هم مي گويند.
هدف از طراحي و پياده سازي دروازه وب، ايجاد سایتي واحد، جهت دستيابي به اطلاعات و خدمات تمامي سایت ها بدون نياز به مراجعه مستقيم به تك تك آنها است. اين درگاه به عنوان نقطه واحد و اصلي، به معرفي امكانات و توان مندي ها مي پردازد. دروازه وب فقط سایت نيست ولي يكي از, بخش هاي اصلي آن به شمار مي رود. دروازه وب به سایت مرجعي گفته مي شود كه كاربران اينترنتي و كساني كه با وب سروكار دارند از آن به عنوان مدخل و منبعي براي پيداكردن سایت هاي مورد علاقه شان استفاده مي كنند. هرچند، دروازه وب خدمات رايگان مانند اتاق هاي گفتگو و پست الكترونيكي رايگان و خدمات ديگري به كاربران شان اهدا مي كنند اما هدف اوليه پيدايش دروازه وب، ايجاد دروازه اي است تا كاربران بر اساس نيازهاي شان سایت مورد نظر خود را انتخاب نمايند. اولين دروازه وب هايي كه در اينترنت به وجود آمدند در واقع سایت هاي اختصاصي خدمات دهندگان اينترنتي در ايالات متحده آمريكا بودند. مثلاً سایتAOL.com كه مشتركين آن، از سایت شركت مزبور به ساير سایت ها ربط داده مي شوند. اگر بخواهيم مثالي آشنا براي استفاده كنندگان امروز اينترنتي بزنيم مي توانيم سایتYahoo را نام ببريم. وب سايت مذكور خدمات گوناگوني را علاوه بر جستجو در ساير سایت ها، به كاربران خود ارائه مي كنند، اطلاعات تجاري، پيش بيني وضعيت آب و هوا و غيره خدماتي از اين قبيل است.
موتورهاي جستجو بخش اعظمي از دروازه وب را در برمي گيرند، اما همه آن نيستند و علاوه بر موتورهاي جستجو و يا سایتهاي دايركتوري، كه حاوي اطلاعات طبقه بندي سایت هاي ديگر هستند، دروازه هاي وبی بر روي اينترنت وجود دارند كه براي موضوعات بسيار محدودي طراحي و اختصاص داده شده اند.[4]
دروازه وب را ميتوان يک مرکز ارائه خدمات و اطلاعات اينترنتي دانست که بر چهار پايه اصلي استوار است[3]:
1) انطباق پذيري (Customization)
2) اختصاصي کردن (Personalization)
3) يکپارچگي (Integration)
4) پشتيباني انجمنهاي اينترنتي (Online Communities)
هریک از این کلمات دقیقا نشان دهنده ویژگی خاصی از دروازه وب هستند[1] :
مکان : در اکثر موارد دروازه وب به عنوان یک وب سایت با ویژگی های خاص شناخته می شود. این وب سایت می تواند یک واسط (Interface) بین کاربران و تعدادی وب سایت زیر مجموعه دروازه وب باشد و یا اینکه به عنوان وب سایتی واسط، بین کاربران و اینترنت قرار گیرد. اما تعاریفی نیز وجود دارند که مستقیما از لغت وب سایت استفاده نکرده در این مورد سکوت می کنند : "دروازه وب دروازه ای است به سایتهای دیگر " و یا "دروازه وب نقطه ورود کاربران به اینترنت است " .
ساده ترین کاربران : کاربرانی که به دروازه وب مراجعه می کنند ، لزوما کاربران حرفه ای اینترنت نیستند. دروازه وب این توانایی را به کاربران می دهد که حتی کم تجربه ترین آنها بتواند از اطلاعات و سرویسهای ارائه شده استفاده کند . بر حسب نوع دروازه وب ، کاربران آن نیز متفاوتند و شامل کاربران معمولی ، مشتریان ، تولیدکنندگان ، کارمندان سازمان و... باشند .
سرویس های متداول در اینترنت : هر وب سایتی بر حسب نوع فعالیت کاری خود ارائه دهنده سرویس خاصی است . اما یک دروازه وب باید توانایی ارائه سرویس های عمومی باشد نظیر سرویس پست الکترونیک رایگان ، انجمن ،تالار گفتگو ، اخبار ، نقشه های مرتبط با موضوع دروازه وب ، جستجو در سایتهای زیر مجموعه و اینترنت ، شخصی سازی توسط کاربر و شخصی سازی توسط دروازه وب(Tailoring) باشد . در دروازه های وب تجاری خدمات خرید و فروش آنلاین ، ارائه کاتالوگ و سیستمهای پرداخت لحاظ می گردند .
اطلاعات مورد نیاز : یکی از ویژگی های دروازه وب دریافت اطلاعات از سایتهای دیگر(Content aggregation) است . دروازه وب تنها دریافت کننده اطلاعات است و آنها را به اشتراک می گذارد . به عبارت بهتر دروازه وب اطلاعاتی که در سایتها و پایگاههای مختلف وجود دارد را سازماندهی کرده و نمایش می دهد. در نظر داشته باشید که این اطلاعات باید استاندارد شده باشند .
به عبارت دیگر دروازه وب چهارچوبی است که اطلاعات و سرویسهای منابع مختلف را کنار یکدیگر قرار داده و تحت یک طرح امنیتی ارائه می دهد . با استفاده از دروازه وب می توان به یکپارچه سازی سیستمهای مجزا کمک کرده و کاربران را برای استفاده از خدمات موجود یاری داد.
ویژگی های دروازه وب [1]
بر طبق نکاتی که در تعریف دروازه وب داده شد ویژگی های دروازه وب عبارتند از :
1- ارائه شخصی سازی اطلاعات و کاربری های دروازه وب بر حسب نیاز کاربر توسط شخص یا خود دروازه وب . (PersonalizationوTailoring)
2- ارائه سیستمهای جستجو و دایرکتوری به گونه ای که کاربر در کمترین زمان ممکن به اطلاعات دست یابد . (Search and Directory)
3- ارائه امکان شخصی سازی برای تغییر ظاهر و ساختار دروازه وب به ازای هر کاربر (End user customization)
4- ارائه ساز و کار مدیریت اطلاعات به افراد مسوول دروازه وب .(Content & Data Management)
5- ارائه مکانیزمهایی به مدیران دروازه وب برای پاسخگویی به نیازهای افراد مختلف در سازمان.
6- پشتیبانی برقراری ارتباط با منابع خارج از دروازه وب نظیر web service و سایتهای دیگر ، برای دریافت اطلاعات و سرویسهای مورد نیاز .
7- عدم وابستگی به پهنه ای (Platform) خاص به گونه ای که برای تمامی افراد با سیستم عاملهای مختلف و مرورگرهای مختلف قابل دسترس باشد(Cross-platform functionality) . این مورد شامل پشتیبانی توسط سیستمهای موبایل نیز می گردد .
8- Single sign-on : مکانیزمی که به وسیله آن کاربر تنها با یک بار ورود به سیستم به تمام سرویس ها و اطلاعات محدوده خود دسترسی داشته باشد .
9- راهکارهای امنیتی به منظور تعیین سطوح دسترسی کاربران و نقش هر کاربر در سیستم. این سطح دسترسی شامل بازدیدکنندگان و مسوولین دروازه وب می شود.(Security)
10- ساختار مشخصی برای ارائه اطلاعات به کاربر(Taxonomy)
11- ساختار پیمایش ساده به گونه ای که کاربر با کمترین کلیک به مکان ، سرویس و یا اطلاعات مورد نظرش دست یابد .( Browse / Navigate Documents)
12- ایجاد امکان ارتباط کاربران با مسوولین دروازه وب و دیگر کاربران دروازه وب به صورت همزمان (“Chat”)یا غیر همزمان (“”Forum Collaboration)
13- ارائه سرویس های متداول در اینترنت
14- ارائه مکانیزمی که از طریق آن کاربران بتوانند در بخش های مختلف دروازه وب عضو شده و در صورت تغییر اطلاعات آن بخش و یا افزودن اطلاعات جدید، Email دریافت کنند .( Subscribe / What’s new)
15- ارسال پیام به ازای رویدادهایی که برای کاربر مهم هستند . این سیستم با استفاده از email و یا خود دروازه وب پیامی برای مشتری ارسال کرده و به او می گوید که رویداد درخواست شده اتفاق افتاده است . به عنوان مثال کاربران می توانند در بخش تنظمیات خود ، برای دریافت پیامهای شخصی ، دریافت یک وظیفه ، دریافت یک خبر با عنوانی خاص "دریافت پیام " را درخواست کنند.(Alert)
16- گلچين کردن و خلاصه کردن مطالب (Excerpt Content)دروازه وب ميتواند به صورت اتوماتيک مطالب را خلاصه نموده، در اختيار کاربر قرار دهد. به عنوان مثال کلمات کليدي يک مقاله ميتواند براي جستجوي آن مورد استفاده قرار گيرد.
17– مدیریت گردش کار - تمامی فرآیندها دارای یک روند اجرایی هستند . این فرآیند به بخشهای مختلف تقسیم شده و با زمان بندی مشخص به افراد مختلف اختصاص داده و انجام می شوند. حداقل امکانی که به بهتر شدن کیفیت فرآیند کمک می کند ، پیاده سازی آن بر روی کاغذ می باشد. اما آیا این امکان کافی است ؟ آیا بدین وسیله می توان علاوه بر روند کار ، نحوه انجام کار و زمان بندی آن را کنترل کرد ؟ یکی از امکانات دروازه وب ارائه مدیریت گردش کار است. (Workflow Management)
ماژول های رایج در یک دروازه وب[2]:
اخبار:عنوان، خلاصه خبر، تاريخ، تصوير مرتبط، آرشيو، ارسال به دوستان، متن کامل خبر
تماس :ويژگيهاي استاندارد براي مشخصات فردي
اطلاعيه:عنوان، لينک، توضيح، تاريخ اعتبار و حذف خودکار پس از اتمام تاريخ
وبلاگ:روزنوشت کامل به همراه امکان RSS براي استفاده در ساير سايتها و امکان نظردهي به همراه آرشيو
مباحثه (تبادل نظر):مباحثه بصورت رشته بحثهاي مجزا و مشخص،
مديريت مستندات:يک ماژول براي مديريت قدرتمند مستندات و منابع، امکان قراردادن مستندات در سرور دروازه وب يا لينک به مستنداتي در ساير سرورها که کاربران ميتوانند مستندات را دريافت کنند.
رويدادها:عنوان، توضيح خلاصه و کامل، تاريخ انقضا
ماژول چند بخشي:به کمک اين ماژول امکان نمايش ماژولهاي مختلف و يا صفحات مختلف در يک ماژول واحد فراهم ميشود. امکان دسترسي به ماژولهاي از طريق نمايش نام صفحات بصورت عمودي، يا شماره صفحات و کليدهاي بعدي و قبلي وجود دارد. لينکهاي ناوبري بصورت خودکار توليد شده و نمايش داده ميشود.
همچنين ميتوان کليدهاي ناوبري را نمايش نداد و تمام صفحات را بصورت يکجا مشاهده کرد.
مديريت لينکها:ايجاد ليستي از لينکهاي داخلي يا خارجي، نمايش در تعداد ستونهاي دلخواه، تصوير مرتبط با هر لينک
صفحات HTML:ويرايشگر قدرتمند Html براي ايجاد هر نوع صفحه دلخواه
I frame:نمايش هر صفحه ديگري در دروازه وب يا اينترنت در داخل اين صفحه
خبرنامه:ارسال خبرنامه براي کاربران عضوي که درخواست ارسال خبرنامه را داشته اند. خبرنامه ارسالي با توجه به نام هر شخص اختصاصي ميشود تا يک ايميل شخصي و خوشايند شمار آيد.
گالري عکس:گالري عکس کامل به همراه شرح خلاصه هر تصوير، شرح کامل، تعداد ستونها براي نمايش تصاوير کوچک، مديريت صفحات
جستجوي دروازه وب:يک موتور جستجوي کامل در محتويات سايت و نمايش نتايج با توجه به نام بخش يا صفحه، لينک مطلب و … .
ارسال نظرات:امکان ارتباط کاربران با مدير سايت از طريق پست الکترونيکي
ميانبر :ايجاد ماژول ميانبر به هر مژول ديگر حتي در ساير دروازه های وب
نقشه سايت:ايجاد خودکار نقشه سايت منطبق بر سطح دسترسي کاربر و بصورت درختي با لينکهاي تمام صفحات دروازه وب
راي گيري:راي گيري درباره يک يا چند موضوع به کمک سوالات چند گزينه اي و اعلام
انواع دروازه وب[1]:
دروازه وب را می توان بر حسب محتوا و مخاطب طبقه بندی کرد :
محتوا : "چه سیستم و اطلاعاتی توسط دروازه وب ارائه می شوند ؟"
· دروازه وبهای اطلاعاتی ( Information Portal )، دروازه وبهایی هستند که بیشتر اطلاعات استاتیک موجود در منابع مختلف را گردآوری کرده و نمایش می دهند.
· دروازه وبهای کاربردی ( Application Portal ) ، دروازه وبهایی هستند که بیشتر ارائه دهنده سرویس هستند .
مخاطب : " مخاطب دروازه وب چه کسی است ؟ "
· دروازه وب افقی ( Horizontal Portal - Hortal ) ارائه دهنده اطلاعات و سرویسهای مختلفی است ، و افراد مختلف را پاسخگو می باشد به عنوان مثال دروازه وبی که در آن خرید و فروش کالاهای مختلفی صورت می گیرد . محدوده تحت پوشش آنها بسيار زياد است. به عنوان مثال سایت Yahoo يك دروازه وب افقي است كه تقريباً اكثر موضوعات مورد علاقه مردم را پوشش مي دهد.
دروازه وب عمودی ( Vertical Portal- Vortal ) بر روی عناوین خاص و یا سرویسهای خاص تمرکز دارد و پاسخگوی گروه خاصی می باشد . به عنوان مثال دروازه وبی که به خرید و فروش محصولات یک صنعت خاص و اخبار همان صنعت اختصاص می یابد .اين دروازه وب ها داراي محدوده تحت پوشش كم ولي داراي عمق زيادي هستند. بدين معني كه روي يك موضوع خاص تعمق دارند و به صورت تخصصي بدان پرداخته اند. (شکل 1 )
تصویر 1 - طبقه بندی دروازه وب
علاوه بر طبقه بندی محتوایی دروازه وب ، طبقه بندی دیگری وجود دارد که دروازه وب را به دوبخش دروازه وبهای تجاری (Commercial Portal) و دروازه وبهای سازمانی (Enterprise Portal) طبقه بندی می کند.
منابع:
[1] What is portal? http://www.radcom.ir/kb-portal-fa.html?page=technical.htm
[2] http://www.saital.com/Portal.htm
[3] What’s different between portal and web site? http://www.atinegar.com/atiportal.aspx
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
سلام دوستای خوبم خوش آمدین
ممنون از نظرات مفیدتون
از سایت فروشگاهی من دیدن کنین
فروشگاه کالای شما
yourkala.com